લીલી પરિક્રમા તરીકે ઓળખાતી ગિરનાર પરિક્રમા, ગુજરાતના જૂનાગઢમાં ગીરનારના વિશાળ વિસ્તારમાં ધાર્મિક મહત્વ ધરાવે છે. લીલી પરિક્રમા, વાર્ષિક ધાર્મિક પ્રસંગ, દેવ ઉથની એકાદશીથી કાર્તિક પૂર્ણિમા સુધી પાંચ દિવસ ચાલે છે. આ વર્ષે, પરંપરાગત રીતે 4 નવેમ્બરથી શરૂ થતી ધાર્મિક વિધિ, ફરી એકવાર લાખો ભક્તોને આકર્ષે છે, જે પાંચ દિવસમાં ગિરનારની પાદુકાઓ પર મોટી સંખ્યામાં ભક્તો ખેંચે છે.
ગિરનાર લીલી પરિક્રમા કેવી રીતે થાય ?
લીલી પરિક્રમા તરીકે ઓળખાતી ગિરનાર સુધીની દિવ્ય યાત્રા સુદ અગીયારથી શરૂ થાય છે અને પૂર્ણિમા સુધી ચાલુ રહે છે. ભક્તો એકાદશી પર દામોદર કુંડમાં સ્નાન કરે છે, દામોદરજી, ભવનાથ મહાદેવ અને દૂધેશ્વર મહાદેવના દર્શન કરે છે અને ગિરનારમાં તલાટી પાસે રાત્રિ રોકાણ કરે છે. આ પછી અગિયારસની રાત્રિથી ધ્વજારોહણ સાથે લીલીની વિધિવત શરૂઆત થાય છે. જે દૂધેશ્વરના ભવનાથ તલાટીની રૂપાયતન દરવાજાથી શોભાયાત્રાનો પ્રારંભ થાય છે.
લગભગ ત્રણ માઈલનું અંતર કાપ્યા પછી, હસનપુર અથવા જીનબાવા માડીના ભક્તો રાત્રે ટેકરીની ઉપરની બાજુએ જાય છે. ત્યારબાદ કારતક સુદ, ચૌદસના રોજ ભક્તો ગિરનારના ઉત્તર કાંઠે પહોંચે છે અને જ્યાં સુરજકુંડ સ્થિત છે ત્યાં રાત્રિ રોકાણ કરે છે. ચૌદમા દિવસે, ગિરનારના પૂર્વ ભાગથી બોરદેવી સુધીની ફ્લાઈટ દ્વારા ઉત્તર તરફ જાઓ. માતાજી અહીં એક દિવ્ય વટવૃક્ષ નીચે બિરાજમાન છે, જ્યાં ઘણા મહિનાઓ સુધી પાણી રહે છે. ભક્તો અહીં કુદરતી સૌંદર્યનો આનંદ માણી શકે છે. પૂર્ણિમાની સવારે, ભક્તો બોરદેવીથી નીકળીને ભવનાથ તલાટી પાસે પાછા ફરે છે, પાંચ દિવસની યાત્રા પૂરી કરીને.
ગિરનાર લીલી પરિક્રમા ની ધાર્મિક મહત્વ
લીલુડી પરિક્રમા, જેને લીલી પરિક્રમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, ગિરનારમાં એકાદશીથી પૂર્ણિમા સુધીના પાંચ દિવસ સુધી ઉજવવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન ભક્તો તહેવાર માટે વિશેષ ધાર્મિક વિધિઓમાં વ્યસ્ત રહે છે. પૌરાણિક કથાઓ અને ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ શુભ સમયગાળા દરમિયાન ભગવાન કૃષ્ણએ તેમની બહેન સુભદ્રાજીના લગ્ન માટે પ્રથમ ધાર્મિક વિધિ કરી હતી.
કુલ ૩૬ કિલોમીટરની હોય છે પરિક્રમા
ગિરનાર લીલી પરિક્રમા પૂર્ણ કરવા માટે લાખો યાત્રાળુઓ ગિરનાર પર્વતની આસપાસ આશરે 36 કિલોમીટરની મુસાફરી કરે છે. પરિક્રમા રૂટ પર વિવિધ ઉત્તરવર્તી મંડળો દ્વારા ભોજનની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે, જ્યારે કેટલાક ભક્તો ખાસ ભોજનનો આનંદ માણવા માટે તેમના ઘરેથી ભોજન અને ભેટ સાથે જંગલમાં ભોજનનો આનંદ માણે છે.
લીલી પરિક્રમા માટે ૧૪ ટ્રેનો માં લગાવ્યા અલગ કોચ
નોંધનીય છે કે વર્ષોથી મુસાફરો ખાસ કરીને મહિલાઓ અને બાળકો ટ્રેનની છત પર બેસીને અથવા ટ્રેનની બાજુમાં લટકીને પોતાનો જીવ જોખમમાં મુકી રહ્યા છે. જો કે, 1 નવેમ્બર 2022 થી 8 નવેમ્બર 2022 દરમિયાન જૂનાગઢ અને કાંસિયા નેશ સ્ટેશનો નજીક આયોજિત “પરિક્રમા મેળા” દરમિયાન, સ્પેશિયલ ટ્રેનોની રજૂઆત સાથે મુસાફરોની સુવિધાઓમાં વધારો કરવામાં આવશે. વધુમાં, આ સમયગાળા દરમિયાન, 14 ટ્રેનોમાં વધારાના કોચ ઉમેરવામાં આવશે.
